დაცვისა და ბოტანიკური ბაღის ისტორია

ეს არის ფორთოხალი

დიდი ხანია აქ არაფერი დაწერილა, ამიტომაც მე, ციცერონმა, გადავიწყვიტე რაიმე გავიხსენო მითირდატეჲსა და ჩემი მოკლე ცხოვრებიდან და აქ განვათავსო.

როგორ მაყიდინა მითირდატეჲმ უყველო ხაჭაპური, მოვყვე? თუმცა, ეს არც ისე სასაცილო ისტორიაა. უგემური უფროა, ვიდრე სასაცილო.

როგორ გადავძვერით ბოტანიკურ ბაღში და დაცვამ კინაღამ დაგვიჭირა, ეგ თუ იცით? ძალიან მოკლეა და მგონი, არ ისე კურიოზული, მაგრამ მაინც მოვყვები.

ერთხელ, მე და მითრიდატეჲ ნარიყალაზე ვიყავით. გადავწყვიტეთ ბოტანიკურ ბაღში ჩავმძვრალიყავით, რადგან იქ ერთი ჩასაძრომი გზა ვნახეთ. გზაც გვაინტერესებდა და ბოტანიკურიც. გადმოცემით ვიცოდით, რომ ბაღში შესვლა ფასიანი იყო. ჩვენ, როგორც ფულის მზოგავებსა და შემდეგ, ლუდის მყიდველებს, არ გვინდოდა ფინანსების დახარჯვა. სწორედ ამიტომ, საბოლოოდ, გადავწყვიტეთ გადავმძვრალიყავით. ყოველივემ მშვიდობიანად და ზედმეტი ექსცესების გარეშე ჩაიარა. ჩავედით ბაღში. უეცრად, ამ დროს, საიდანღაც დაცვა გამოჩნდა! ჩვენ არ შევიმჩნიეთ და სვლა განვაგრძეთ. დაცვამ გაგვაჩერა. ოფლმა დაგვასხა. ბილეთი თუ გაქვთო? ამ დროს, კარგად მახსოვს, რამდენი აზრი მომიფირინდა ერთდროულად თავში.

”რა ბილეთი? აქ ბილეთებიც არის? ეს რა უბედურებაა! რაღა ჩვენ მოგვადგა ახლა ეს კაცი? რომ გვითხრას, დროზე ბილეთიო, რა ვქნათ? ხომ შეიძლება რომ ბილეთი გზაში გადაგვეგდო? თუ რამე გვითხრა, ბილეთი გზაში გადავაგდეთ… ასე რატომ იღიმის (ეს დაცვა თან საეჭვოდ იღიმოდა, ამან უფრო შეგვაშფოთა)? დაგვენძრა? არა, რა დაგვენძრა… მართლა თუ დაგვენძრა მერე რა ვქნათ? არ შეგვერგო ეს ბოტანიკური ბაღი. გუხმეს ფეხი ვინც ეს კაცი აქეთ გამოუშვა! ჯარიმა რომ გადაგვახდევინონ? ლუდს ვეღარ ვიყიდით? ოღონდ ეს არა! თუ გვეჩხუბება და აქედან გაგვიშვებს? ეგ ჯობია. მგონი იმ ხეზე ციყვი ზის.”

აი, ასეთმა აზრებმა გაიელვეს ერთ წამში ჩემს თავში. და მე ვრქუე დაცვასა: ”ბილეთნი გვაქვს ყოველივე კეთილად და პატიოსნად!” არ ვიცი, მე ვიყავი დამაჯერებელი თუ დაცვას შევეცოდეთ, მაგრამ აქ თავი დაგვანება; არც ბილეთის ჩვენება მოუთხოვია, არც არაფერი და თავის გზას არხეინად გაუდგა. აი, ასე იყო.

შვებით ამოვისუნთქეთ მე დე მითრიდატეჲმ. მას მერე ბოტანიკურში აღარ ჩავსულვართ, რადგან ის ჩასაცვლელი ამოქოლილი დაგვხვდა (მაგრამ ახლა ისევ ღიაა და ჩაძვრომა თავისუფლად შეიძლება).

ფრთხილად!!!

ეს, ვგონებ, მითრიდატეჲმ მოიგონა და თავი ვერ შევიკავე, აქ რომ არ დამეწერა:

ფრთხილად, ციყვი მოფრინავს!

გამონათქვამნი კეთილნი ანუ სიბრძნე + (პლუსი)

მფრინავი ციყვის სიბრძნე:

მფრინავი ციყვი ბჭობდა, ზევსი იცინოდაო.

ვ.ფ.-ს სიბრძნე:

სკოლაში რომ მიხვალ, ისტორიაზე არ უნდა შეხვიდეო.

ზევსის სიბრძნე:

სჯობს გვიან, ვიდრე უფრო გვიან.

ეპიკურეს სიბრძნე:

სანამ ჩვენ ვართ, მანამ სიკვდილი ჯერ არ არის.

მყვართა სიბრძნე:

როდესაც ხედავ, რომ ზვავი მოდის, ეს ნიშნავს იმას, რომ ხდება ბუნებრივი მოვლენა. როდესაც ხედავ, რომ ჩამოზვავებაა, ეს იმას ნიშნავს რომ…

მყვართა სიბრძნის გაგრძელება ისტორიამ აღარ შემოგვინახა. კაცნი მეცნიერნი ვარაუდობენ ორ დასასრულს:

…რომ ხდება ზებუნებრივი მოვლენა, რაც გამოწვეულია ზევსის განრისხებით

ან

…რომ ხდება რაღაც ისეთი, რასაც მყვრული გონება ვერ მისწვდება.

სამწუხაროდ, სხვა სიბრძნე ჩვენამდე არ მოღწეულა. ეს სიბრძნეებიც ისეთი ცნობილი ისტორიკოსების მიერაა აღდგენილი როგორებიც არიან პროკლე დობორჯგინიძე, ბახვა ბახვას ძე ბახვაძე, ინოკენტი ფოცხვერაშვილი, ბრძოლვერლდ სიკუნტრულიშვილი და სხვ. სიბრძნეების აღდგენა იმ გარემოებამ გამოიწვია, რომ ისინი ჟამთა სვლამ თითქმის მთლიანად გაანადგურა. საჭირო გახდა ზემოთხსენებული ხალხის ჩარევა, რათა ეს სიბრძნე და სიდიადე არ გაჰყოლოდა დროის მდინარის ნიაღვარს.
გულითად მადლობას ვუხდით ამ ხალხს დახმარებისთვის. ზევსი ამ სიკეთეს არ დაივიწყებს.

მფრინავი ციყვი

მფრინავი ციყვი

მფრინავი ციყვი მიფრინავს,
მიანგრევს არე-მარესა,
მის მსგავსი არვის უნახავს,
არც ზევსსა და არცა გერცსა!

გაზაფხულის საღამოა მშვიდი,
ხიდან ხეზე გადაფრინდა ციყვი! 

ბედი ბანჯგვლისა

პოემა დაწერილია ცხოვრებისეული გამოცდილებით. ავტორი უცნობია.
ვარაუდობენ, რომ ავტორი შეიძლება ყოფილიყო ციყვი, მაგრამ სარწმუნო არაა.

”რაც მოგივა ის მოგივაო!” ხალხური ზეპირსიტყვიერება

იმ ღამით, როს ესე ამბავი მოხდა, ცაზე იდგა ბადრი მთოვარე,
იმ ღამით ყოველი კაი წახდა, ზევსიც იყო ფრიად მგლოვიარე!

გადაეწყვიტათ სიკვდილის შვილებს ბანჯგვლთ სამეფოსი სრულად წაბილწვა,
შეკრბნენ ერთ დარბაზს, დაიწეყეს ბჭობა, დაიწყეს ფიქრი,

მზაკვრულ აზრთ ფრქვევა.სიკვდილის ბუზი გაგზავნა, მათ ერთხმად ეს გადაწყვიტეს,
რომელიც ჰბილწავს და ერთობ ანგრევს ყოლიფერს რაც შეხვდეს!

სიკვდილის ბუზი მიფრინავს საბანჯგვლეთისა მხარესა,
სისხლი იქნება დაღვრილი ამ ბედისწერის შავ დღესა!

შეიქმნა ომი ძლიერი ბანჯგვლების სამეფოშია,
სიკვილის ბუზი ანგრევდა, რაც იყო დასანგრევია,

მათ სიცოცხლეებს ზედ აჯდა, ბუზი ის, დიაღ, მსტოვარი,
ბანჯგვლებს შემუსვრა მოელით, საშველი არ გზის არ არის!

სიკვდილის ბუზსა უშიშრად ეძგერა მითრიდატეჲ,
ძალიანა კი ეცადა, ვერა დააკლო რამეჲ.

თუმც ძლიერება ბანჯგვლისა სიკვდილის ბუზსა სჭარბობდა,
შეცვლა ბედისა ბანჯგვლისა უკვე გვიან იქნებოდა.

ესეა ნათქვამი ოდითგან ოდით: ”ვინც ვერ გააწყოს ვეღარაფერი,
და ვერცა ბრძოლით და ვერცა გოდვით, თავისა თავზე ახი არისო!